Khởi nghĩa nông dân Tây Sơn bùng nổ

Từ giữa thế kỉ XVIII, chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong suy yếu dần. Việc mua quan bán tước diễn ra phổ biến. Số quan lại ngày càng tăng, nhất là quan thu thuế. Quan lại, hào cường kết thành bè cánh, đàn áp bóc lột nhân dân thậm tệ và đua nhau ăn chơi xa xỉ. Nỗi bất bình oán hận của các tầng lớp xã hội với chính quyền họ Nguyễn ngày càng dâng cao. Mùa xuân năm 1771, ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ lên vùng Tây Sơn thượng đạo (nay thuộc An Khê, Gia Lai) lập căn cứ, dụng cờ khởi nghĩa chống chính quyền họ Nguyễn.

Nguyễn Nhạc xây thành lũy, lập kho tàng, luyện nghĩa quân. Nghĩa quân được đồng bào thiểu số ủng hộ lương thực, voi ngựa. Khi lực lượng mạnh, nghĩa quân đánh xuống Sơn Tây hạ đạo, lập căn cứ ở Kiên Mĩ (huyện Sơn tây - tỉnh Bình Định) rồi mở hoạt động xuống vùng đồng bằng. Nghĩa quân "lấy của nhà giàu chia cho nhà nghèo", xóa nợ cho nông dân và bãi bỏ nhiều thứ thuế. Nông dân nghèo, đồng bào Chăm, đồng bào Ba-na vùng An Khê, thợ thủ công, thương nhân, kể cả hào mục các địa phương nhiệt tình tham gia nghĩa quân và nổi dậy hưởng ứng.