Cuộc đời và sự kiện lịch sử liên quan đến Phan Kế Bính
1875 Phan Kế Bính được sinh ra
1921 46 tuổi Phan Kế Bính mất
Thân thế và sự nghiệp của Phan Kế Bính
Phan Kế Bính quê ở làng Thụy Khê, huyện Hoàn Long, tỉnh Hà Đông (nay thuộc phố Thụy Khuê, quận Tây Hồ, Hà Nội). Năm Bính Ngọ (1906), Phan Kế Bính dự thi Nho học và đỗ Cử nhân, nhưng không ra làm quan, mà ở nhà dạy học. Trong thời gian này, ông công khai hưởng ứng phong trào Duy Tân, nhưng không trực tiếp chỉ đạo. Từ 1907, ông bắt đầu viết báo cho nhiều tờ báo trong nước, trong vai trò là một trợ bút, chủ yếu là dịch thuật, biên khảo sách chữ Hán.
Năm 1913, ông ra Bắc phụ trách mục Hán văn, khảo cứu văn học và lịch sử Việt Nam trên tờ Đông Dương tạp chí. Năm 1915 báo Trung Bắc ra đời, ông phụ trách phần xã luận. Từ năm 1919, Đông Dương tạp chí đổi thành Học báo, ông vẫn là biên tập viên chính.
Ông là một trong những nhà nho đầu tiên có công dùng chữ Quốc ngữ để nghiên cứu, dịch thuật, giới thiệu nền văn hoá, văn học cổ-cận đại Việt Nam và Trung Quốc cho thế hệ độc giả mới đầu thế kỉ XX.
Các sách biên khảo:
• “Việt Nam phong tục” (1915): nghiên cứu nghiêm túc, có tính phản biện, về thuần phong mỹ tục của Việt Nam;
• “Hán Việt văn khảo” (1918): bàn về văn chương chữ Hán ở Trung Quốc, Việt Nam và triết học Trung Quốc;
• Các sách viết về danh nhân Việt Nam: “Nam hải dị nhân” (1909), “Hưng Đạo Đại vương” (1912).
Sách dịch thuật:
• “Đại Nam nhất thống chí” (1916);
• “Ðại nam điển lệ toát yếu” (1915 – 1916);
• “Việt Nam khai quốc chí truyện” (1917);
• “Đại Nam liệt truyện tiền biên” (1918);
• “Ðại Nam liệt truyện chỉnh biên” (1919);
• Đặc biệt là bộ “Tam quốc chí diễn nghĩa” dịch chung với Nguyễn Văn Vĩnh.
Phan Kế Bính mất lúc mới 46 tuổi vào năm Tân Dậu (1921).
Tài liệu tham khảo
Đinh Xuân Lâm, Trương Hữu Quýnh, 1999, Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam, Hà Nội, NXB Giáo Dục, Tr. 36.
vi.wikipedia.org